|
90 năm cuộc đời trần thế, 60 năm làm linh mục (1949-2009) 45 năm ở chức giám mục (1963-2009) và 15 năm ở ngôi hồng y (1994-2009). Như vậy là chẵn 90 năm cho cõi trần thế và cũng chẵn 120 năm Đức Hồng y Phaolô Giuse Maria Phạm Đình Tụng liên tục các thang trật mục vụ cho giáo hội công giáo Việt Nam!
| "Cuối buổi thăm, An Duyệt bỗng à quên rồi vui vẻ giới thiệu tôi với vị khách cùng buồng. Có lẽ do thời gian nằm viện cũng lâu lâu với nhau. Có thể giữa cụ với ông bạn tôi đây có mối quan hệ thân gần hoặc giả tính tình An Duyệt vốn vui vẻ xởi lởi ai cũng dễ gần thì cung cách giới thiệu của An Duyệt mới có thể thân mật nhưng vẫn chả giảm đi phân nào sự kính trọng như thế?
Năm sáu cái à thầm... Hóa ra vị khách cùng buồng với An Duyệt là Đức Hồng Y Phạm Đình Tụng kiêm Tổng GM địa phận Hà Nội."
| Tôi nhớ năm đã lâu, lần ấy vào Bệnh viện Việt Đức thăm ông bạn Trần An Duyệt ( PV Đài THTW) đang phải nằm điều trị. An Duyệt không nằm một mình. Giường bên là một cụ manh mảnh khuôn mặt nhẹ nhõm... Không biết bệnh chi mà cụ lúc nào cũng thường trực nụ cười hom hóm.
Vẫn nụ cười hom hóm, đức Hồng Y cho tôi hay, bửng tưng gần hai tuần trước vẫn quen lệ 4 giờ sáng dậy lo việc kinh bổn, chả may cụ trượt chân ngã. Cú ngã tai ác dẫn đến việc rạn xương vai. Nhà nước Việt Nam gợi ý nếu cụ sang bên Roma chữa trị thì sẵn sàng tạo mọi điều kiện! Nhưng Hồng y tự lượng sức mình bệnh mình dứt khoát đề đạt nguyện vọng xin được chữa trị tại Việt Nam mà cụ thể là ngay ở BV Việt Đức. Thời gian nằm viện cùng với phác đồ điều trị lẫn săn sóc của các thày thuốc, bệnh Hồng Y có cơ thuyên giảm.
Hình như không khí vốn cô tịch lẫn u ám của nhà thương khiến người ta dễ gần và những khoảng cách nếu có cũng bớt doãng ra so với khi thường. Chuyện gần chuyện xa... Tôi nhớ khi biết cả hai chúng tôi đã từng can dự vào việc làm báo mà đối tượng là thanh thiếu nhi (An Duyệt trước khi là một yếu nhân ở truyền hình trung ương từng phụ trách chương trình thanh thiếu nhi của Đài TNVN), cụ vui vẻ hồi tưởng cái thời lăng lắc khi cụ từng nhiều năm làm thày làm cha phục vụ trẻ mồ côi ở cô nhi viện Têresa phố Hàng Bột.
 | Ảnh chụp khung cửa sổ kính màu trong nhà
thờ lớn Hà Nội vào một buổi chiều nắng.
(Ảnh: xomnhiepanh) | Rồi xa hơn những năm phục vụ cho đám dân nghèo mà đa phần ở quê ra phố ở khu nhà Bác ái Bạch Mai. Cụ bảo thời nào cũng vậy, đám cô nhi cùng thanh niên không có việc làm bao giờ cũng là đối tượng ngơ ngác và dễ nhạy cảm nhất, thường bị lợi dụng và sai khiến vào những mục đích xấu!
Phần đời cùng với phần đạo, tôn giáo nào cũng vậy thôi chả riêng chi catolic, phải quyết liệt chứ đừng nói tích cực nữa có cách quan tâm hữu hiệu đến hai đối tượng này.
Tôi nhớ Hồng Y có trích lời Đức Giáo Hoàng Jean Paul II về địa ngục theo cách định nghĩa riêng khá hiện đại và không mấy lạ xa với thế tục rằng Địa ngục không phải là một nơi có những hình phạt do Thượng đế đặt ra mà chỉ là kết quả của những thái độ và hành động con người tạo ra trong đời sống của họ. Vẫn cái cười hom hóm, cụ bộc bạch rằng, bày ra phương cách giáo dục khoa học, bày ra việc làm lương thiện, có vẻ như việc của chúng ta chả xa lạ nhau mấy nhỉ?
... Lại có một lúc hình như chuyện của chúng tôi lạc sang địa hạt kinh bổn thì phải. Ấy là khi An Duyệt bật mí, Hồng Y đây vốn là người rành rẽ tiếng Pháp tiếng Anh tiếng La Tinh nữa nhưng đã làm được cái việc khá độc đáo là chuyển phần kinh Phúc Âm ra lục bát!
Trước vẻ tò mò của tôi, Hồng Y vẫn cái cười hom hóm cố hữu, cụ nói đại ý, lục bát là tài sản vô giá của người Việt thì hà cớ gì lại không dùng mà bỏ phí đi. Chỉ hiềm nỗi như cụ cho hay, mình tài hèn sức mọn nên, mặc dù đã cố gắng lắm, phần nhân bản nhân văn lẫn minh triết của kinh Phúc âm như nó vốn có, cụ mới chuyển tải được phần nào nhưng giáo dân, nhất là các vùng sâu vùng xa, thuộc lẫn lĩnh hội được các ý tứ đó khá mau.
Tôi ngồi nghe lẩn mẩn nghĩ thêm, trật tự thế giới đang thay đổi, đời sống trần đang Đổi Mới, giáo hội muốn tồn tại ắt cũng phải đổi mới? Tỷ như chuyện xin lỗi. Hình như chưa bao giờ giáo hội công giáo có việc ấy nhưng Giáo hoàng Jean Paul II tiên khởi phá lệ. Trong cuốn Quand le Pape demandé pardon - Khi Đức Giáo hoàng xin lỗi, người ta thống kê trong thập niên cuối của thiên niên kỷ thứ hai, Đức giáo hoàng có chín mươi tư việc và lời xin lỗi.
Kinh Thánh có câu Bước đầu của khôn ngoan và viên mãn của sự khôn ngoan là kính sợ Chúa. Xin lỗi hay ăn năn có lẽ cũng là dấu hiệu của lối hành xử khôn khéo và là tín hiệu đáng mừng của sự đổi mới vậy!
 | | Giáo hoàng Jean Paul II trao mũ Hồng Y cho cụ Phạm Đình Tụng tháng 11-1994
(Ảnh tư liệu) |
Boong. Binh boong... Trong âm thanh của hồi chuông dồn đổ, nhìn từ lối cổng phụ qua vai tượng Thánh thương khó Phanxico quan thày bổn mạng của Nhà thờ Lớn tưởng như dáng đi khó nhọc của cha Sinh, linh mục phụ tá cho Hồng y Phạm Đình Tụng. Cha Sinh tuổi chưa cao, từng tu nghiệp ở Roma, không may một lần bị bạo bệnh. Di chứng để lại là đi lại khó khăn nhưng cha, như chỗ tôi biết, là người ham đọc và có sức đọc kinh khủng.
Cha đọc nhiều thứ. Nội báo chí ta ra hàng ngày, hàng tuần... cha cấm có bỏ tờ nào. Và cứ mỗi độ Noel, vào đêm Giáng sinh, cha lại cho mấy anh em báo chí chúng tôi cái phiếu vào dự lễ trong Nhà thờ Lớn Hà Nội như hàng chục đồng nghiệp nước ngoài khác đang thường trú tại Việt Nam (bây giờ không còn cái lệ đó nữa kể từ năm cha Sinh đột ngột về hầu chúa).
Vậy nên nhiều năm, trong dịp Noel, tôi đều được chứng kiến các bài giảng của đức Hồng y. Noel năm 2000, Hồng y Phaolo Giuse Phạm Đình Tụng xuất hiện lần cuối với bài giảng trong đêm cực thánh ấy. Những Noel sau (năm 2005, cụ nghỉ hưu) do tuổi cao sức yếu cụ không xuất hiện nữa.
Tôi nhớ mang máng bài giảng cuối của cụ hình như về trẻ em, một đề tài từng đeo bám cụ trong nhiều thập kỷ. Sau khi dẫn dắt mọi người cùng liên tưởng vẻ đẹp đẽ đơn sơ của Chúa Hài Đồng nằm trong máng cỏ với vẻ giản dị thiên bẩm của mọi trẻ nhỏ trên hành tinh, về trách nhiệm và sứ mạng phải bảo vệ gìn giữ cái điều đơn sơ thiên bẩm ấy, cụ cũng gài luôn một việc cảnh báo bằng cách dẫn thông tin từ UNICEF là cứ mỗi năm có bảy triệu rưỡi trẻ em chết vì tật bệnh vì suy dinh dưỡng. Đó là nỗi đau là sự xấu hổ của tất cả chúng ta, của người có tín ngưỡng và không cùng chung tín ngưỡng... Rồi bữa đó cụ có ứng khẩu Càng thêm tuổi lại càng ngoan, trước mặt trần thế trước nhan Chúa Trời!
Loanh quanh trước cửa Nhà thờ Lớn trong dư ba của hồi chuông sầu, lẩn thẩn nghĩ thêm, nếu đạo lẫn đời mà ai cũng xúm tay và sốt mến như Hồng Y Phạm Đình Tụng thì việc chăm sóc dạy dỗ trẻ nhỏ của sự hằng sống trần thế này chắc cũng bớt đi lắm muộn phiền?
Đêm 23/2/2009
- Ghi chép của Xuân Ba (Theo Tiền Phong)
|
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét